18 Mayıs 2012 Cuma

Seri ve Paralel Devre

Ampulleri Seri ve Paralel Bağlama



Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 0

Ampullerin Seri Bağlaması

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 1

İlk önce bir ampulden oluşan bir elektrik devresi kuralım. Ampulün parlaklığına dikkat ediyorsunuz değil mi? 

Şimdi bu ampulün ucuna yeni bir ampul bağlayalım. ( Bu arada pil sayımız aynı, kullandığımız ampuller özdeş olacak…)
Ampullerin seri ve paralel bağlanması durumunda devredeki farklılıkları deneye-rek keşfeder. 
2 Ampul seri olarak bağlandı. 
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 2

Ampullerin Paralel Bağlaması

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 3

Yine ilk önce bir ampulden oluşan bir elektrik devresi kuralım. 


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 4

Şimdi de bu ampulün uçlarını başka bir ampulün uçları ile aynı noktada birleşecek şekilde bağlayalım. 




Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 5Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 6




Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 7Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 8


Bir ampulden oluşan basit bir elektrik devresi. İki ampul seri bağlanmış bir elektrik devresi.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 9



Üç ampul seri bağlanmış bir elektrik devresi.
Gördüğünüz gibi seri bağlı devrelerde ampul sayısı arttıkça ampullerin parlaklığı azalmıştır. Ampul parlaklığının neden azaldığını ilerleyen bölümlerde göreceğiz.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 10Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 11




Bir ampulden oluşan basit bir elektrik devresi. İki ampul paralel bağlanmış bir elektrik devresi.


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 12


Üç ampul paralel bağlanmış bir elektrik devresi.
Gördüğünüz gibi paralel bağlı devrelerde ampul sayısı arttıkça ampullerin parlaklığı değişmemiştir. Ampul parlaklığının neden değişmediğini ilerleyen bölümlerde göreceğiz.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 13Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 14




Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 15Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 16


İki ampul seri bağlanmış bir elektrik devre şeması
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 17 

Üç ampul seri bağlanmış bir elektrik devre şeması
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 18 




Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 19


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 20

Dirençleri devre şemasında bu şekilde gösterdiğimiz gibi aşağıdaki şekildeki gibi de gösterebiliriz.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 21

İki ampul paralel Üç a
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 22

Devre şeması Devre şeması




Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 23Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 24


Dirençleri devre şemasında her iki şekilde de gösterebiliriz.

Ampullerin paralel bağlanmasının avantajları:
1. Ampul sayısı arttığında parlaklığın değişmemesi en büyük avantajıdır. Bu yüzden evimizdeki, okulumuzdaki vb. ampullerimiz birbirine paralel bağlıdır. 
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 25Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 26Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 27


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 28Paralel bağlı devrelerde ampullerden biri duyundan çıkartılırsa yada ampul patlarsa; bu durum diğer ampulleri etkilemez onlar yanmaya devam eder. 



Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 29

Binalarda ampullerden birinin teli koparsa diğer ampuller ışık vereceği için binalarda ampullerin seri bağlanması tercih edilir.
Ampullerin paralel bağlanmasının dezavantajları:
1. Paralel bağlı ampullerden oluşan devrelerde elektrik tüketimi daha fazladır.
2. Paralel bağlı ampullerden oluşan devrelerde pil ömrü kısadır.
Ampullerin seri bağlanmasının avantajları:
Seri bağlı ampullerden oluşan devrelerde elektrik tüketimi daha azdır. Seri bağlı ampullerden oluşan devrelerde pil ömrü daha uzundur. 
Ampullerin seri bağlanmasının dezavantajları:
1. Ampul sayısı arttığında parlaklığın azalması ampullerin seri bağlanmasındaki dezavantajdır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 30Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 31Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 32
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 33

Seri bağlı devrelerde ampullerden biri duyundan çıkartılırsa yada ampul patlarsa; bu durum diğer ampulleri etkiler onlarda yanmazlar. 
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 34

Elektrik akımı ampermetre adı verilen araç ile ölçülür. Ampermetre devreye seri bağlanır yani ampermetre elektrik akımın yolu üzerinde bulunur. Ampermetrenin devreye nasıl bağlandığını şekiller üzerinde inceleyin.

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 35Elektrik akımının birimi amper dir. Amper kısaca A harfi ile gösterilir. Ampermetre devre şeması çizilirken aşağıdaki sembolle ifade edilir.

Ampermetre sembolü
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 36

Bir elektrik devresinde gerilim voltmetre ile ölçülür. Voltmetre gerilimi ölçülecek noktalar arasına paralel olarak bağlanır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 37

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 38



Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 39Gerilimin birimi volt tur; kısaca V ile gösterilir. Voltmetre devre şeması çizilirken aşağıdaki sembolle ifade edilir.


3.6. Ampermetre ve voltmetrenin bağlanış şekillerini devre şeması üzerinde çizerek gös-terir.
" width="336" height="114" /> Voltmetre Sembolü



Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 40


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 41Ampermetrenin devre şemasına bağlanışının çizimi:



Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 42Voltmetrenin devre şemasına bağlanışının çizimi:




Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 43Aşağıda seri bağlanmış özdeş üç ampulden oluşan elektrik devresini ve ampermetrelerdeki değerleri inceleyiniz. 

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 44

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 45


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 46Aşağıda paralel bağlanmış özdeş üç ampulden oluşan elektrik devresini ve ampermetrelerdeki değerleri inceleyiniz.





Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 47


Kazanım dışı ekstra bilgiler:
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Seri bağlı devrelerde, devredeki toplam gerilim her bir direncin uçları arasındaki gerilimlerin toplamına eşittir.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Paralel bağlı devrelerde, dirençlerin birer uçları aynı noktaya bağlı olduğundan her bir direncin ucundaki gerilimler eşittir.

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 50

Eş değer direnç: Birden fazla direncin yerine geçebilecek tek bir dirence eşdeğer direnç denir.
Seri bağlı devrelerde eş değer (toplam) direnç, devredeki tüm dirençlerin toplamına eşittir. Seri bağlı ampullerin sayısı artıkça devrenin eş değer direnci artar, direncin artması akımın azalmasına neden olur. (Ohm kanunu) Dolayısı ile ampullere daha az enerji aktarılır ve ampullerin parlaklıkları azalır. Not: Seri bağlı dirençlerde eş değer direnç devreye bağlı en büyük dirençten daha büyük olmak zorundadır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 51

Şimdi bu anlattıklarımızı dirençler ile gösterelim.

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 52

Gördüğünüz gibi direnç sayısı arttıkça devreden geçen akım miktarı azalmıştır. Direnç yerine özdeş ampul kullandığımızda ampullerin parlaklığında da azalma olduğunu gözlemlemiştik.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 53

Not: Ampulden geçen akım arttıkça ampullerin parlaklığı artar, akım azaldıkça ampullerin parlaklığı azalır.
Paralel bağlı devrelerde eş değer direnç; direnç sayısı arttıkça azalır. Paralel bağlı ampullerin sayısı arttıkça devrenin eş değer direnci azaldığından, devre akımı artar. Ancak her bir koldan geçen akımın büyüklüğü değişmez. Dolayısı ile kollardaki ampullerin parlaklıkları da değişmez. 
Not: Paralel bağlı dirençlerde eş değer direnç devreye bağlı en küçük dirençten daha küçük olmak zorundadır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 54

Şimdi bu anlattıklarımızı dirençler ile gösterelim.
Gördüğünüz gibi direnç sayısı arttıkça devreden geçen akım miktarı değişmemiştir. Direnç yerine özdeş ampuller kullandığımızda ampullerin parlaklığında değişmediğini gözlemlemiştik.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 55

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 56

Şekli dikkatli bir şekilde inceleyecek olursak 4Ωluk dirençten geçen akım 0,50 A; 2Ωluk dirençten geçen akım 1,00 Adir. Yani paralel bağlı devrelerde direnci küçük olan koladan yüksek akım, direnci büyük oldan koldan ise düşük akım geçer.
Yukarıdaki şeklin bize anlattıkları:
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Direnci küçük olan koldan geçen akım büyüktür.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Direnci büyük olan koldan geçen akım küçüktür.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Ampermetre devreye seri bağlanır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Voltmetre devreye paralel bağlanır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Ana koldaki akım paralel bağlı devre elemanlarının üzerinden geçen akımların toplamına eşittir.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 48 Paralel bağlı devrelerde, dirençlerin birere uçları aynı noktaya bağlı olduğundan her bir direncin ucundaki gerilimler eşittir.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 63

Ampullerin Karışık Bağlanması:

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 64

Yukarıda karışık bir devre örneği verilmiştir. Peki, neden ampullerin parlaklıkları farklıdır? 
K ampulü en parlaktır çünkü K ampulü ana koldadır ve ampul üzerinden geçen akım pilden çekilen akımın tamamıdır.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 65

L ve M ampulleri aynı parlaklıkta yanar çünkü ana koldan gelen akım ampuller özdeş olduğu için eşit olarak paylaşılır; ampullerden eşit akım geçmesinden dolayı da parlaklıkları aynıdır. Aşağıdaki resmi inceleyelim.
Kısa Devre:
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 66


Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 67

Kısa devreyi aşağıdaki iki resmi inceleyerek kavramaya çalışalım. 1. Şekilde M anahtarı açıktır. Ve her iki lamba da yanmaktadır.
M anahtarı kapatıldığında elektrik akımı direnci az olan boş teli tercih ettiğinden L lambasından akım geçmez ve L lambası söner. Bu durumda devrenin eş değer direnci azaldığı için akım artar dolayısı ile K lambasının parlaklığı artar.
Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 68

Ampullerin Seri ve Paralel Baglamasi 51 69



Seri ve Paralel Devre Özelliklerinin Karşılaştırması


Seri ve Paralel Devre Özelliklerinin Karşılaştırması
Özellikler
Tek ampullü devre

Seri bağlı devre

Paralel bağlı devre
Parlaklık

Tek devreli ampule göre az parlak yanar çünkü direnç artmış ve akım azalmıştır.
Daha fazla ampul eklense parlaklık azalır(örneğin 3 ampullü olsa)çünkü direnç daha fazla olur.
Tek devreli ampulle aynı parlaklıktadır. Ama seriye göre fazla parlaktır çünkü bu devrede direnç azalmıştır.(3 ampulde olsa parlaklık değişmez)
Akım
Akım her yerde aynıdır.
Akım burada da her yerde aynıdır. Yani A,B,C,D noktalarında akım aynıdır. Ama tek devreli ampule göre akım azalmıştır. Çünkü direnç artmıştır.(akım-direnç ters orantılıdır)
 
Akım paralel bağlı devrelerde her yerde aynı değildir.
A noktasındaki akım B ve C noktalarına gelince kollara ayrılır. (Kollara ayrılırken rasgele ayrılmaz direnci küçük olan kola daha fazla direnci büyük olana daha az akım gider.)
Ve sonra tekrar birleşir (A=D). 
A kolundaki akım tek devredekine göre daha büyüktür çünkü devredeki toplam direnç azalmıştır.

 
Gerilim
Her yerde aynı
Seri bağlıda gerilim kollara ayrılır yani her bir ampule direncine göre gerilim uygulanır.
Eğer direnç büyükse gerilim de büyük uygulanır.
Ampullerdeki gerilimlerin toplamı bize pildeki toplam gerilimi verir.

Paralel bağlı devrelerde gerilim her yerde aynıdır.
Direnç
Tek ampul kadar
Devredeki toplam direnci bulmak için tüm dirençler toplanır.
Rtoplam=R1+R2+….
Devredeki toplam direnci
1/R toplam=1/R1+1/R2
…. Şeklinde yapılır.
 
Patlama

Ampullerden biri patlarsa diğeri de söner. Çünkü devre tamamlanmamış olur.
Ampullerden biri patlasa bile diğeri yanmaya devam eder. Devre tamamlanır.











   http://www.muhteva.com/ampulleri-seri-ve-paralel-baglama-t263086.html   alıntı vardır 

12 yorum:

  1. çok güzelllllll :D

    YanıtlaSil
  2. gördüğüm en iyi bloglardan biri elinize sağlık arkadaşlar....

    YanıtlaSil
  3. tam anlamıyla öğretici genel anlamda da göz alıcı olmuş...

    YanıtlaSil
  4. cihat özçelik18 Mayıs 2012 11:40

    konuyu en ıyı bu sunum anlatablırdı elınıze saglık

    YanıtlaSil
  5. sınan ersahın18 Mayıs 2012 11:41

    mukemmel olmussssssssss

    YanıtlaSil
  6. Çoook güzel.Elinize sağlık :)

    YanıtlaSil
  7. titanium chords | TITanium Arts
    We do not offer titanium bohr model any sales on TITanium. This website uses cookies, so please check our Privacy Policy titanium necklace mens with titanium necklace all how strong is titanium of your details. titanium body armor

    YanıtlaSil